Хүүхэд сургах Монгол ёс: “Хашийг цоолборлохгүй болбоос сав болон бүтэхгүй Хүнийг сургахгүй болбоос ёсыг мэдэхгүй”

by admin December 22, 2023

by admin 0 comments

Өвөг дээдэс маань өнөөгийн бидэнд өвлүүлэн үлдээсэн эрхэм нандин зүйл бол Монгол ёс заншил билээ. Хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн түүхэнд орсон монголчуудын нэг гайхамшиг бол нүүдэлчдийн ёс заншил юм.

Монгол ёс заншил түүхийн урт замыг туулахдаа залгамж үеэ эрдэм номтой, нинжин сэтгэлтэй, эрэлхэг зоригтой, унасан газар, угаасан усаа гэсэн чин санаатай, ажил амьдралын гярхай ухаантай, төрөө дээдлэх, ёсоо хүндэтгэх эрхэм сайхан чанарыг эзэмшсэн хүн болгосоор иржээ.

Монгол ёс заншил гэрийн хүмүүжил асар их үүрэгтэй. Гэрийн хүмүүжилд дараах хэдэн чиглэлийг баримталж байжээ. Тухайлбал: багаас нь бэрхшээл зовлонг давж сургах, үнэнч шударга байх, аав, ээж, ахмад хүмүүсийг хүндэтгэх ёсонд сургах, дүү нараа асрах гэх мэт.

Тэгээд 6-7 наснаас нь эрэгтэй, эмэгтэй хүүхдийн хийх ажил хүмүүжилд ялгаатай хандаж, хөвүүн нь аав, ах нараа дагаж адуу манах, морь уургалах, мал хариулах, ан агнах, аян жинд явах зэрэг ажлыг сурдаг бол охин нь эх, эгч нарынхаа дэргэд үйл оёх, хоол унд хийх, цагаан идээ боловсруулах сааль саах зэргээр гэр орны ажилд суралцдаг аж.

Гэрийн хүмүүжлийн гол арга нь ХӨДӨЛМӨР. Хүүхдийг хэр чадалд нь тохирсон ажил хийлгэдэг нарийн дэгтэй байжээ. “То гүний 3 үсэгт” хэмээх сургаалд:

Хүүхдийг идэж чадмагц барын гарыг сургана

Хүүхдийг ийнхүү амьдралын ухаан суулгаж, амьжиргааны дөртэй болгохдоо аливаа ажлыг яаж хийхийг үгээр биш, биеэрээ үлгэрлэж дагаж дуурайлган сургадаг нь гэрийн хүмүүжлийн нэг онцлог аж.

Илүү дэлгэрэнгүйг эндээс уншина уу.

Өвөг дээдэс минь “авах, гээхийн ухаантай явж ирсэн” ард түмэн билээ. Юуг авах, юуг авахгүй байх, юугаа хаях, юугаа хаяхгүй байхаа мэддэг байхыг авах гээхийн ухаан гэнэ. Аливаад авах гээхийн ухаанаар хандаж уншаарай. Танд талархлаа.

Эх сурвалж: Монголчуудын өв соёл