Гэр бүл болсон ч галаа тахихгүй бол хэл ам, хэрүүл тэмцэл тасардаггүй

Орчин цагийн залуучууд галаа тахиагүйгээсээ болоод эв түнжин хагарч, с*лж с*рних нь элбэг болж.

Зүй нь галаа л тахих ёстой юм шүү дээ гээд хэн нэг учир мэдэх хүн нь хэлээд өгдөг ч болоосой гэж *унших дуртай, судлах дуртай нэгэн номын эгч маань аминчлан захисан*-ыг хэрэгтэй байж магадгүй хэмээн доор хичээнгүйлэн сийрүүлэхийг оролдлоо.

Хууччуул хүүхэдтэйгээ холилддоггүй. Гэр бүлтэй болсон л бол шинэ гэр бүрж өгөн гал голомтыг нь бадраан “Галыг нь тахиулдаг” байсан нь учиртай. Учир нь аав, ээжийн гал голомтон дээр амьдрах юм бол тухайн айлын г*й, б*рцад, сайн, муу бүхнийг нь үр хүүхэд нь хамтдаа үүрэлцдэг учраас хамгийн түрүүнд хүүхдүүдээ өрх тусгаарлуулж “Голомтын галыг нь бадраах” ёсыг үйлддэг байсан.

Айл гэрт “Галын бурхан” гэж бий. Галын бурхнаа дээдэлж тахиж байхгүй бол *гал б*зартаж сэвтэх* аюултай гэдгийг л одооны залуучуудад хэлээд өгчих юм сан. Галыг гэрийн эзэн тахиж, галыг гэргий хүн манадаг. Олон ч охид бүсгүйчүүд *галаа сайн манаагүй*-гээсээ болоод эр нөхөр нь өөр голомтод очсоор байна.

“Гал” тухайн айлд орж ирэх муу муухай зүйлийг үлдэн хөөж зайлуулдаг. Галаа тахиагүйгээс *д, з*тгэр голомтын гал дээр сандайлж суун эр, эмийн санаа сэтгэлийг ү*мүүлэн гэр бүлээс г*дуурх явдалд с*мууруулдаг. Галаа хэр сайн өрдөж тахина төдий чинээ галын хүч өөдөө байж *д, з*тгэрийг сандайж суухын эцэсгүй галдан хөөж зайлуулдаг домтой.

Монголчууд эртнээс нааш “Галыг шүтэж” тахисаар ирсэн. Харин энэ уламжлал өнөө цагт алдагдаад байгаа нь харамсалтай. Галаа шүтэхийн ухааныг эргэн санах болтугай. Айл өрх бүрийн галын дөл өөдөө байг.

Өвөг дээдэс минь “авах, гээхийн ухаантай явж ирсэн” ард түмэн билээ. Юуг авах, юуг авахгүй байх, юугаа хаях, юугаа хаяхгүй байхаа мэддэг байхыг авах гээхийн ухаан гэнэ. Аливаад авах гээхийн ухаанаар хандаж уншаарай. Танд талархлаа.

Эх сурвалж:  Бямбадоржийн Саруул